Virus corona
Mối lo đầu năm chuột
Nguyễn Quang Duy
Không rõ thực hư thế nào trước Tết con chuột rộ thông tin dịch cúm mới do con dơi truyền sang con chồn, rồi lại truyền sang người mua bán ở chợ cá Vũ Hán cách xa thành phố Melbourne đến tận 8,000 cây số.
Đúng mồng một Tết, đại gia đình chúng tôi quay quần ăn Tết nói chuyện người Á châu ăn thịt chuột, thịt dơi, và cả thịt chó.
Chỉ mới nói đến chuyện bố tôi, ông nội ông ngoại các cháu, ăn thịt chó hằng tuần là các cháu đã nhao nhao lên ghê quá không được kể nữa.
Người Úc yêu quý cầm thú, tháng trước những đoạn phim quay cảnh cháy rừng các thiện nguyện viên và dân Úc cứu chữa từng con chim, con thú được nhiều người quan tâm chia sẻ.
Tết Cộng đồng
Bước sang mồng hai lại xôn xao chuyện hội chợ Tết vùng Sunshine vắng hoe vì tin đồn một người bán hàng du lịch Vũ Hán trở về nhiễm virus corona phải đưa vào bệnh viện.
Rồi giới chức y tế ra thông báo một người đàn ông cũng mới từ Vũ Hán trở về nhiễm virus corona đến ăn ở một nhà hàng tại vùng Glen Waverley, khuyến cáo các thực khách khác thấy triệu chứng cúm phải khám nghiệm ngay.
Thành phố Melboure, ăn Tết ngay từ giữa tháng chạp Ta, đầu tháng giêng Tây, mỗi Chủ nhật đều có chợ Tết. Bắt đầu từ khu St Albans, đến khu Footscray, rồi khu Richmond, khu Springvale, khu Sunshine và chợ Tết do Cộng Đồng Người Việt tự do tổ chức tại trường đua Sandown.
Lẽ ra vào cuối tuần này, chủ nhật 9/2/2020, còn 1 chợ Tết nữa tại khu Box Hill, khu này đa số là người Hoa, nhiều người vừa từ Trung cộng trở về, nên ban tổ chức quyết định hủy bỏ.
Chợ Tết Cộng Đồng, kỷ niệm 45 năm người Việt tự do định cư tại Melbourne, lễ khai mạc khá đông chính trị gia Úc tham dự, các màn trình diễn của Hội Sinh Viên, của nhóm trẻ Hai Nguồn Gốc và đặc biệt là lễ phát phần thưởng cho 14 học sinh vừa tốt nghiệp trung học với điểm số cao nhất, nổi bật nét trẻ trung của thế hệ tiếp nối người Việt tại Melbourne.
Chợ Tết năm nay vắng người tham dự, mấy người bạn lớn tuổi cho tôi biết họ sợ đến chỗ đông người rồi lỡ mang bệnh, nên trước bảo vệ mình, sau bảo vệ gia đình và xã hội, có người đã mua vé định về Việt Nam ăn tết nhưng lại thôi không đi bỏ vé.
Từ Trung cộng mà ra
Ở Trung cộng tỉnh nào cũng có người nhiễm virus corona. Siêu vi khuẩn nhanh chóng lan tỏa khắp nơi, đến nỗi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phải ban hành tình trạng khẩn cấp toàn cầu và cảnh cáo có thể dẫn đến tình trạng khủng hoảng toàn cầu.
Nhiều nước đóng cửa biên giới với Trung cộng, giới hạn người dân 2 nước qua lại. Có nước còn từ chối cho nhập cảnh người nước ngoài đã tới Trung cộng trong vòng 14 ngày trước đó.
Nhà cầm quyền Bắc Kinh đã cô lập hơn 55 triệu dân từ các vùng nhiễm virus corona.
Ngoài Vũ Hán, các thành phố Hàng Châu và Nhạc Thanh tỉnh Chiết Giang, thành phố Trịnh Châu tỉnh Hà Nam, thành phố Lâm Nghi, tỉnh Sơn Đông, thành phố Cáp Nhĩ Tân tỉnh Hắc Long Giang và vừa rồi thành phố Nam Kinh tỉnh Giang Tô đã tuyên bố tự phong tỏa việc ra vào.
Tính luôn tỉnh Hồ Bắc, đã có 24 thành phố thực thi hạn chế người dân ra khỏi nhà và hạn chế giao thông.
Người dân trong các vùng bị phong tỏa lại xa lánh những người bị nghi là nhiễm virus corona và rồi người dân lại tự cô lập chính họ. Một tình trạng chưa bao giờ xảy ra.
Bắc Kinh lẽ ra phải ra lệnh tự cô lập sớm hơn vì đã có tới 5 triệu người Vũ Hán tản mác khắp nơi, nhiều người mang mầm bệnh lan tỏa toàn cầu, người Vũ Hán đến nơi khác đều bị cách ly.
Hai cách nhìn khác nhau
Ở Trung cộng bị cô lập người Úc gốc Hoa sẵn sàng chấp nhận.
Nhưng khi được Úc cho di tản khỏi Vũ Hán sang đảo Christmas, có người trong số họ lại phản đối cho rằng vì họ không phải là “người da trắng” nên bị kỳ thị đối xử.
Nhiều người chỉ ghé sân bay Vũ Hán vài tiếng đồng hồ đã nhiễm virus corona, nên việc cách ly những người di tản từ Vũ Hán là một điều hết sức cần thiết và bắt buộc phải làm.
Đảo Christmas là một địa điểm tốt, vì đảo cách ly với các khu dân cư, nếu chính phủ Úc đưa người di tản virus corona đến gần nhà tôi, tôi sẽ phản ứng đến cùng để bảo vệ gia đình.
Tuần trước ghé thăm linh mục Bùi Đức Tiến để tìm hiểu về nhóm những người Việt tị nạn đầu tiên đến Melbourne. Cha Tiến nhắc chuyện khi vừa đặt chân đến Melbourne mọi người đều được “xịt thuốc” và khám sức khỏe nếu có bệnh sẽ được chữa trị. Với chúng tôi là kỷ niệm đáng nhớ nhưng chẳng bao giờ nghĩ là mình bị kỳ thị đối xử.
“made in China”
Tiệm ăn Cucina 105 ở khu Liverpool, tiểu bang New South Wales bị báo chí và dư luận Úc phản đối, vì diễu cợt không đúng lúc, khi viết trên quầy hàng dòng chữ “Siêu vi khuẩn corona sẽ không tồn tại lâu vì nó được sản xuất tại Trung cộng!”.
Virus corona phát xuất từ con dơi hay từ phòng thí nghiệm vi trùng “made in China” vẫn là một câu hỏi chưa có câu trả lời.
Nhà cầm quyền Bắc Kinh dấu diếm nhiều thông tin và cho mãi đến ngày 4/2/2022, mới đồng ý để các chuyên gia Mỹ vào giúp họ chống lại sự lây lan nhanh chóng của virus corona.
Số người bị nhiễm bệnh và bị chết được Bắc Kinh thông báo tăng nhanh theo cấp số nhân.
Số thực sự nhiễm bệnh và chết phải cao hơn nhiều lần mới buộc Bắc Kinh phải ra lệnh cô lập một khu vực lên đến 55 triệu người sinh sống và nhiều thành phố đang bị phong tỏa.
Các khoa học gia Úc ở Melbourne ngay khi tái tạo thành công mẫu virus corona là công bố ngay cho thế giới biết để học hỏi và rút ngắn việc bào chế thuốc.
Các khoa học gia cho biết chỉ hơn tháng qua virus corona biến dạng đến đời thứ tư hay thứ năm nên công việc nghiên cứu gặp rất nhiều khó khăn.
Siêu vi khuẩn này có thể truyền nhiễm qua phân, qua không khí, qua tiếp xúc với người bị nhiễm virus ngay cả khi bệnh chưa có triệu chứng bộc phá.
Tối ngày 4/02/2020, cậu bé 8 tuổi là người thứ 13 ở Úc bị nhiễm virus corona.
Cậu thuộc một đoàn du lịch từ Trung cộng đến Melbourne ngày 22/1/2020, họ ở chơi tại đây 5 ngày xong đi Gold Coast, Queensland.
Ngày 27/1/2020 hai người trong đoàn bị phát hiện nhiễm virus corona. Trường hợp của cậu bé siêu vi khuẩn tiềm ẩn cả 2 tuần.
Vậy trong 5 ngày đoàn khách du lịch tại Melbourne họ ở đâu? họ làm gì? họ lây nhiễm cho ai? và hằng trăm hành khách trên chuyến bay đi Queensland có ai bị lây nhiễm không? Quá nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời.
Chiều nay 5/2/2020, nhóm người Úc di tản từ Vũ Hán đầu tiên đã đến đảo Christmas, bỏ lại sau lưng thần chết gõ cửa từng nhà.
Tin giờ chót, chiều nay 5/2/2020, Bộ trưởng Y tế Nhật Bản xác nhận kết quả có 10 hành khách, trong đó có 2 người Úc, trên du thuyền Diamond Princess nhiễm virus corona.
Đầu năm con chuột khai bút chẳng lạc quan chút nào. Chưa kể tới đứa con trai của chúng tôi mấy tuần nay đi Nhật du lịch chưa rõ bao giờ mới về lại nhà. Thật đáng lo.
6/2/2020
Nguyễn Quang Duy
Melbourne, Úc Đại Lợi
Trung Cộng làm hại cả thế giới
Ngô Nhân Dụng
Trong ba tuần kể từ khi bệnh dịch virus Corona phát hiện, giá dầu thô đã tụt xuống mất một phần năm, 20%. Nhu cầu dầu lửa của Trung Quốc giảm bớt hai triệu thùng một ngày và nhu cầu cả thế giới giảm theo. Ngày Thứ Hai tuần này, giá sắt, thép trên toàn thế giới đi xuống, đồng giảm giá 13%, chỉ vì kinh tế Trung Quốc khựng lại với 56 triệu người bị cô lập hóa trong cơn bệnh dịch virus Corona.
Trước khi bệnh nổ ra, kinh tế Trung Quốc đã trì trệ, bây giờ còn tệ hơn, và đang kéo theo cả thế giới! Nếu căn bệnh chỉ tác hại bằng trận dịch SARS năm 2002, 2003, thì Tổng Sản Lượng Nội Địa lục địa Trung Hoa sẽ giảm bớt khoảng 40tỷ đồng nguyên, gần $6 tỷ, mất 1% GDP.
Nhưng trong 17 năm qua kinh tế nước Tàu đã thay đổi, sản lượng đã tăng lên tám lần, từ $1.7 tỷ lên $14 tỷ, theo số liệu của Ngân Hàng Thế Giới. Năm 2003, một người Trung Hoa tạo ra được bình quân $1,500 hàng hóa, năm nay con số thành $9,000. Thời đó dân Tàu chiếm 5.3% tổng số thương mại quốc tế; bây giờ đã lên 12.8%, hơn một phần tám các giao dịch toàn cầu. Trong nội địa, dân Trung Quốc tiêu thụ nhiều hơn, và nợ nần cũng nhiều hơn.
Từ vai trò một nước bán quần áo, đồ chơi, giày dép, bây giờ kinh tế Trung Quốc trở thành một trung tâm liên kết với kinh tế toàn thế giới; với vai trò người bán cũng như là người mua trong “chuỗi tiếp liệu toàn cầu”.
Các công ty quốc tế cần mua các bộ phận sản xuất ở Trung Quốc, đồng thời cũng tùy thuộc các bạn hàng và người tiêu thụ ở nước Tàu mua hàng của họ.
Khi Chuỗi Tiếp Liệu này bị đứt đoạn, thì ảnh hưởng dây chuyền sẽ lan khắp thế giới. Dân Trung Quốc tiêu thụ một phần sáu số hàng Apple bán ra, và 47%, gần một nửa số “chíp” của Qualcomm, trị giá $12 tỷ. Các công ty dược phẩm mua 80% các nguyên liệu chủ yếu ở bên Tàu. Khách hàng của Intel ở trong nước Tàu đóng góp 28% tổng số bán toàn thế giới của công ty, khoảng $20 tỷ.
Các công ty McDonald’s, Ikea, Levi Strauss và Starbucks đã tạm đóng cửa nhiều cửa hàng; Apple đã đóng 42 tiệm trong lục địa. Ford, Toyota, Apple và Tesla đã cho các nhà máy ở nước Tàu ngưng sản xuất. Năm ngoái, General Motors bánxe ở nước Tàu nhiều hơn ở Mỹ, năm nay chính phủ Trung Cộng đang yêu cầu họ cho nhân viên nghỉ Tết thêm một tuần lễ! Các công ty hàng không American, Delta, United, Lufthansa và British Airways, đã hủy các chuyến bay sang Tàu.
Cả đến các rạp chiếu bóng cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Ngày Mùng Một Tết năm ngoái, các rạp thu được 1.45 tỷ đồng nguyên. Năm nay chỉ kiếm được 1.81 triệu, hơn một phần ngàn chút đỉnh! Bảy cuốn phim mới đáng lẽ được đem trình làng vào dịp Tết, nay đã hoãn lại, trong đó có một phim do Củng Lợi đóng vai một huấn luyện viên đội bóng chuyền.
Các công ty quốc tế ngày nay phụ thuộc vào “chuỗi tiếp liệu toàn cầu,” phụ thuộc nhiều hơn là chính họ biết. Một công ty sản xuất ở Mỹ hay Mexico phải mua một số bộ phận từ Châu Âu chẳng hạn. Họ có thể nghĩ rằng bệnh dịch ở bên Tàu không ảnh hưởng gì tới họ, Nhưng khi các nhà máy ở bên Tàu đóng cửa, lúc đó mới biết rằng các nhà cung cấp bộ phận ở Châu Âu cũng phải mua một số hàng từ nước Tàu qua để ráp vào thành món hàng họ bán! Các nhà máy dệt ở Bangladesh hay Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể không ngờ rằng họ tùy thuộc vào một số nhà sản xuất bông, sợi ở bên Tàu. Nhiều khi món hàng do nước Tàu cung cấp chỉ là một bộ phận nhỏ để ráp vào một bộ phận lớn hơn, rồi đem ghép với các món khác sản xuất từ ba, bốn nước nữa. Nhưng bỗng nhiên thiếu một bộ phận nhỏ nào đó cũng làm xáo trộn cả chuỗi dây chuyền tiếp liệu!
Năm 2011, trận tsunami tàn phá bờ biển Nhật đã cho nhiều công ty quốc tế một bài học cay đắng. Họ không ngờ chỉ thiếu một bộ phận nhỏ là cả guồng máy sản xuất phải tạm ngưng. Và họ cũng không ngờ chỉ có một nhà sản xuất cung cấp bộ phận đó, nhà máy nằm trong vùng đón bão và tsunami!
Ngược lại, khi kinh tế nước Tàu chậm lụt vì bệnh dịch thì nhiều nhà máy ở đó cũng ngưng không mua các chip điện tử của Đài Loan hay Nam Hàn. Không mua đồng từ Chile hoặc Canada, và không đặt mua thêm máy móc của Mỹ, Đức hay Ý.
Hiện chưa thể đoán cơn bệnh dịch virus Corona có kéo dài hơn thời gian tám tháng của cơn bệnh dịch SARS trước đây không. Các bác sĩ ở Trung Quốc và ở Mỹ mới khám phá ra loài virus mới này có cả trong phân của các bệnh nhân, tức làcó thể truyền theo nhiều đường khác ngoài đường hô hấp.
Cơn bệnh dịch càng kéo dài thì chính phủ Trung Cộng càng phải quay trở về với các biện pháp kích thích kinh tế cũ mà họ đang muốn bỏ để canh tân từ cơ cấu. Họ đã bắt đầu bơm thêm tiền qua các ngân hàng thương mại của nhà nước, cho giảm bớt số dự trữ tiền mặt, cắt lãi suất. Họ khuyến khích chính quyền các địa phương vay tiền để xây cất nhiều hơn. Họ sẽ thổi căng phồng thêm trái bom nợ và sẽ gây ra một cơn sốt địa ốc mới; cả hai thứ đang đe dọa nền kinh tế nước Tàu!
Bệnh dịch virus Corona cho thấy không một quốc gia nào trên thế giới có thể tự cô lập, tách ra khỏi kinh tế toàn cầu. Không quốc gia nào có thể nghĩ rằng cái gì xấu diễn ra ở nước khác cứ mặc kệ cho họ chịu, mình vẫn bình chân như vại! Đó là một ảo tưởng. Con virus bé li ti đã phá vỡ cái ảo tưởng đó.
Chúng ta đang sống trong một thế giới bao nhiêu thứ đang di chuyển, không ngừng, không kể ngày đêm! Trong đó có hàng hóa, có nông sản, khoáng sản, có con người, ý kiến, tư tưởng, và dữ liệu được điện tử hóa.
Con virus từ Vũ Hán đã bắt cả loài người ý thức rằng chúng ta đang sống dưới một cái lều chật hẹp ai cũng có thể đụng vào người khác! Một người đau có thể làm nhiều người đau!
Vì thế, không thể chấp nhận các chế độ độc tài! Một chế độ kìm kẹp, bưng bít, dối trá, với dân, khiến cho cơn bệnh dịch trễ mất mấy tuần lễ mới được kiểm soát. Cả thế giới sẽ cùng gánh chịu hậu quả của chính sách lạc hậu này!
Bây giờ không phải chỉ lo mua khẩu trang bịt miệng mà còn phải nhớ rửa tay luôn luôn! Rửa ngay sau khi bắt tay một người quen. Càng cần rửa sau khi bắt tay một người lạ – người từ bất cứ nước nào chớ không phải riêng người Trung Quốc.
04/02/2020
Ngô Nhân Dụng
Cha già Bắc Kinh vô ơn
với con hoang Ba Đình!
Tư nghèo (Danlambao)
Đăng ngày 07 tháng 02.2020