Món quà Giáng sinh
vhp.Hạ Vũ
Bà Hồng dẫn hai đứa cháu: một gái, một trai vào một trung tâm thương mại lớn để mua quà Giáng Sinh. Đứa cháu gái đang tới tuổi dậy thì, cho nên bắt đầu biết chưng diện, cứ năn nỉ bà dẫn đến những cửa hàng nữ trang. Đã đến cửa hàng thứ năm rồi mà cháu chưa chọn được món nào vừa ưng ý mà lại phải vừa túi tiền của bà. Chợt bà nghe cháu gái reo: -Bà, cái "necklace" này "so pretty"! Cháu "like it".
Lối nói "nửa nạc nửa mỡ" này đã được bà nhắc nhở nhiều lần, mà cháu bà không thay đổi, có lẽ vì cháu tìm từ tiếng Việt để diễn đạt ý tưởng của mình khó khăn, nên dùng tiếng Mỹ cho nhanh. Bà nói:
-Necklace là cái gì, bà không hiểu, cháu phải nói tiếng Việt Nam bà mới biết.
-Thì... là... cái sợi dây mình "mặc" ở cổ.
-Cháu phải nói cho đúng là: sợi dây chuyền đeo nơi cổ.
Con bé lập lại, rồi nắm tay bà dẫn tới quầy trưng bày, chỉ một sợi dây chuyền. Nhìn sợi dây này, tim bà chợt đập loạn nhịp. Sợi dây này sao giống sợi dây chuyền quà Giáng Sinh ngày xửa ngày xưa của bà, chỉ khác một chút là sợi dây này làm bằng vàng trắng, còn sợi của bà bằng vàng 14K. Sợi dây chuyền kỷ niệm đó đã đem đến niềm vui nỗi buồn cho bà. Bà đã gắn bó với nó một thời gian dài và đã chôn nó sau vườn vào một ngày pháo đỏ rộn sân nhà...
Một quá khứ vừa buồn vừa đẹp ngủ yên mấy chục năm, bừng sống dậy...
*
Năm đó, cô gái Sài Gòn là Hồng ra Huế học năm cuối Viện Hán Học có thêm mục chi tiêu mới: viết thư qua Mỹ cho Đông, một anh "người dưng khác họ" của nàng đang thụ huấn nghiệp vụ lái máy bay. Thế nên nàng phải tiết kiệm tối đa, lại nhịn ăn sáng, quà vặt để có tiền mua tem mà gởi thư. Thư từ cho nhau phải mất thời gian dài mới đến. Nơi quê người, nhớ quê hương, Đông đành làm người thua cuộc trước cái đỏng đảnh của Hồng. Anh viết thư thường xuyên dù có hay không có thư của nàng. Những lá thư tình chưa ngỏ đã cho nàng một cảm giác ngọt ngào chi lạ.
Đông kể chuyện đời sống khác lạ, văn minh, tươi đẹp nơi quê người. Anh vẽ tương lai đẹp đẽ với ngày về góp phần bảo vệ Tổ Quốc, chặn làn sóng đỏ, để cho người dân xây dựng đất nước và nàng an lành góp công sức đào tạo thế hệ trẻ cho Tổ Quốc. Nàng kể cho anh nghe nơi quê nhà đang như dầu sôi lửa đỏ. Sinh viên, đồng bào Phật tử Huế xuống đường chống Tổng Thống Ngô Đình Diệm về vụ Phật Giáo. Cha mẹ nàng đã thư từ khuyên lơn hầu như năn nỉ nàng đừng tham gia xuống đường với lý do gia đình ở quá xa, lỡ nàng có chuyện gì ông bà làm sao lo cho được. Đông cũng khuyên nàng cẩn thận, coi chừng bị lợi dụng. Cả đám nam nữ sinh viên gốc Miền Nam không ai tham gia biểu tình hoan hô đả đảo cùng với sinh viên Huế, nàng nghĩ họ có chung một lý do.
***
Năm đó không có Lễ Khai Giảng, nàng đang cùng với đám bạn đứng lóng nhóng ở sân trường, thì Cẩm Vân kéo nàng ra một góc vắng nhỏ giọng:
- Thầy Phó Giám Đốc của chúng ta bị bắt vào tù cùng với toàn thể Khoa Trưởng các Phân Khoa Đại Học Huế. Nghe đâu hồi tháng 8 - 1963 vừa qua các vị cùng với các giáo sư đại học ra tuyên cáo chống Chính Phủ vụ Phật Giáo và đồng loạt từ chức để phản đối. Còn Linh Mục Viện Trưởng thì bị bãi chức. Tất cả các phân khoa của Đại Học Huế tạm thời đóng cửa. Cẩm Vân lớn nhất trong đám nữ sinh viên gốc Sài Gòn nên được "phong chức" chị Hai và "cố vấn tối cao" cho đám em khác họ này. Nàng liền hỏi ý kiến:
- Mình làm sao bây giờ, chị Hai? Về Sài Gòn hay ở lại đây chờ?
- Từ từ, chờ xem sao đã.
Nàng góp ý với chị:
- Đám sinh viên đang xuống đường phản đối vụ bắt giam này. Chắc lần này bọn mình phải tham gia, chứ không lẽ...
- Ừ, phải tham gia để ủng hộ các thầy của mình. Mặc kệ, tới đâu hay tới đó.
Thế là nhóm sinh viên nam nữ gốc Sài Gòn cùng đám sinh viên của trường nghỉ học, xuống đường rùm beng. Đại học Huế đang đứng chênh vênh trên miệng hố. Toàn thể sinh viên như rắn mất đầu, không biết tương lai đi về đâu.
Hai tháng trôi qua. Tiếp theo là cuộc Đảo Chánh xảy ra ngày 1-11-1963 lật đổ Chính Phủ Đệ Nhất Cộng Hòa. Hôm sau Tổng Thống Ngô Đình Diệm cùng bào đệ Ngô Đình Nhu bị thảm sát. Cuộc Đảo Chánh thành công. Các thầy được thả ra. Đại Học Huế mở cửa trở lại. Sinh viên lại tung hô vang trời. Riêng nàng lặng lẽ mặc áo dài trắng ba ngày, để tang cho Tổng Thống Ngô Đình Diệm, cha đẻ của Viện Hán Học. Nàng không dám thố lộ cho ai biết, trước khí thế hăng say của người dân xứ Huế.
Trong mấy tháng xuống đường ủng hộ các thầy, không phải thức đêm học hành, nàng được rảnh rỗi mặc sức cho tình thư như bươm bướm bay. Khi Đại Học mở cửa trở lại, lễ Giáng Sinh cũng sắp đến. Không khí ngày lễ ở Huế năm ấy trầm lắng, không rộn ràng như mọi năm. Vừa xong một lớp ở Văn Khoa, nàng vội vàng phóng xe về nhà để xem có thư không. Niềm vui của những sinh viên xa nhà là đọc thư gia đình và thư người yêu. Khi nàng vừa bước vào nhà, Cẩm Vân đưa cho nàng tờ giấy báo lãnh quà:
- Có quà từ Mỹ nè! Sắp hết giờ làm việc rồi, chạy ra Bưu Điện gấp đi.
Chưa kịp nghỉ ngơi, Hồng lên xe đạp vọt lẹ. Bưu điện vào những ngày gần lễ lớn lúc nào cũng đông, nhưng vì gần hết giờ làm việc nên nàng không phải chờ đợi lâu. Sau khi nhân viên kiểm tra xong, nàng gói lại cẩn thận, lòng phơi phới vì được quà của Đông.
Vừa bước vào nhà, cả bọn xúm lại đòi xem. Chị Hai lên tiếng trước:
-Hồng này, mở ra mau, đừng sợ bọn mình xem rồi bị mất màu.
Ngọc hóm hỉnh xen vào:
- "Em" còn đang thưởng thức hương vị tình yêu đang quẩn quanh quấn quýt bên mình. Anh chàng này có cái tên nghe sao như có mùa Xuân với màu vàng rực rỡ của hoa mai lẫn màu vàng thơ mộng của lá mùa Thu đang len lén vào hồn... ai dzậy.
Một người chen vào nói:
-Xuân đâu mà Xuân, Đông mà. Đã tên Đông, gặp mùa đông bên Mỹ, chỉ còn nước nằm co ro đắp mền, ngâm "bạch tuyết thi," làm gì có hoa mai mà ngắm.
Ngọc cãi lại;
- Đông là hướng Đông. Hướng Đông tượng trưng cho mùa Xuân.
Chị Hai xen vào:
- Đông Tây Nam Bắc, Xuân Hạ Thu Đông gì cũng được cả. Đừng cãi lung tung nữa, để nó mở ra xem.
Rồi cả đám hát ghẹo:
- "Mắc cỡ gì mà chẳng chịu lẹ giùm..."
Hồng đành mở hộp quà trước sự nôn nóng và tò mò của các bạn. Một sợi dây chuyền vàng nhỏ rức với mặt hình phụ nữ bán thân màu trắng ngà nổi bật trong hộp trang sức nền nhung đỏ thẩm. Hồng đang xúc động nói thầm: "Cám ơn anh, sao anh khéo chọn món quà thế" thì có tiếng cười rúc rích của Ngọc vang lên. Vẫn là Ngọc, người lúc nào cũng vui tính, có óc khôi hài nói như reo:
- Sợi dây chuyền này nằm trên chiếc cổ nõn nà của... em thì... chao ôi... tuyệt!
Câu nói này làm cho Hồng thêm thích thú. Sợi dây chuyền vừa xinh đẹp, vừa lạ mắt, chưa chắc đám con gái trong lớp và ngay cả đám con gái trong xóm có được một sợi giống như vậy, vì nó được mua ở Mỹ mà dạo đó rất hiếm người được xuất ngoại. Đang sung sướng ngắm nghía món trang sức, Hà, khóa đàn em, tò mò hỏi:
- Anh chàng Không Quân này là người yêu của chị phải không? Bí mật dữ nghe! Em ở chung nhà với chị bao lâu rồi mà không biết.
Nàng e lệ đáp nhỏ:
-Không phải là người yêu đâu. Bạn thân của ông anh Không Quân của chị đấy. Anh ấy chỉ coi chị như em thôi mà.
Ngọc, lại là Ngọc, lém lỉnh cắt lời:
- Chao ôi! Anh mi cũng khéo kiếm người để... làm anh của mi dữ hí.
Chị Hai xen vào:
- Này, xạo vừa vừa thôi nhé. Coi như em mà tặng món quà như thế này. Vậy chứ ông anh của Hồng tặng quà gì cho Hồng nào? Hay cũng tặng quà cho "người dưng khác họ"... coi như em gái, kẹt một chút là... lỡ "đem lòng nhớ thương?" Kể cho bọn mình nghe duyên kỳ ngộ của "nàng" đi.
Buộc lòng Hồng phải kể sơ qua chuyện nàng cùng Minh Tuyết gặp gỡ Đông khi đi thăm anh Quân của nàng vào dịp nghỉ hè vừa qua ở Nha Trang, vừa liếc nhìn Minh Tuyết đang đứng im lặng nhìn nàng tủm tỉm cười. Trên ngực áo của "chị" có đính một tượng thiên thần làm bằng ngọc trai nàng mới thấy lần đầu. Minh Tuyết khôn lắm. Chị này - Hồng phải gọi "hắn" bằng chị cho quen miệng, cứ mày tao hoài có ngày anh Quân của nàng cho giập mỏ - mượn địa chỉ ở Huế của người bạn Văn Khoa gốc Nha Trang mà hai nàng có dịp tá túc mấy ngày kỳ nghỉ hè vừa rồi, để nhận thư. Do đó, không ai biết “chị” Minh Tuyết có quà để mà trêu.
Chao ôi, anh thật sành tâm lý. Con gái ai mà chẳng thích nữ trang chứ. Hồng đang xúc động vì được món quà như ý, lại thêm mấy lời chọc ghẹo của bạn bè làm nàng bối rối và ngẩn ngơ, chị Hai Cẩm Vân lại hạch hỏi:
-Này, làm gì mà ngẩn tò te vậy? Mấy anh chàng Không Quân như những cánh bướm chỉ lượn vành mà chơi. Không ai chung thủy cả. Cẩn thận nghe... em. Ai ngu thì chết.
Ngọc cầm sợi dây chuyền đeo vào cổ nàng, dí dỏm nói:
- Chàng khéo chọn thật, vừa với cổ của nàng. Từ giờ trở đi nàng mang theo chàng bên người. Hai ta trở thành "chim liền cánh cây liền cành." Ha ha ha... tình tứ quá!
Chị Hai Cẩm Vân xen vào:
- Đừng làm nó đỏ mặt chứ.
Hồng năn nỉ:
- Tội cho mình quá, Ngọc à. Thật sự là anh ấy đâu đã mở lời hay nói xa gần về tình yêu đâu mà bồ với bịch. Tình cảm giữa anh ấy và mình chỉ giới hạn ở mức bạn bè thôi. Xin đừng làm um sùm, mình "ốt dột" (mắc cỡ) lắm. Mình hứa chừng nào có thư tỏ tình sẽ báo cho bạn biết và nhờ làm cố vấn viết thư trả lời.
- Nếu không phải là bồ thì có ngon, hãy trả sợi dây "định tình" này lại cho chàng đi.
Chị Hai phản đối:
- Ông bà mình nói: "Bắc thang lên hỏi Ông Trời, ‘tặng quà’ cho gái có đòi được không?" Ngu sao mà trả. Đừng trả nghe, Hồng.
Thế rồi nàng đã đeo sợi dây chuyền này hằng ngày và hãnh diện được những cặp mắt tò mò của bạn bè cùng lớp len lén nhìn, bên cạnh cũng không thiếu ánh mắt lém lỉnh của những người bạn thân chung nhóm. Nàng thầm nói: “Cám ơn anh, anh Đông!”
*
Hai người tiếp tục thư từ qua lại cho tới khi nàng ra trường nhận sự vụ lệnh bổ nhiệm dạy học tại Kontum, một tỉnh lỵ giáp ranh ba biên giới: Việt Nam, Ai Lao, Cao Miên. Nàng vội thông báo địa chỉ mới của nàng, nhưng muộn rồi. Lá thư đó được hoàn trả, vì anh mãn khóa học đã về nước. Anh nhận nhiệm sở và ra đơn vị hành quân.
Hai người chưa kịp trao đổi địa chỉ mới cho nhau thì tiếp theo nghỉ Tết và "biến cố" lớn trong đời nàng xảy ra. Nhân dịp nghỉ Tết, nàng về Sài Gòn. Anh cũng từ đơn vị lấy phép về Sài Gòn để thăm nàng. Lần đó anh tặng nàng một lọ nước hoa Chanel 5 và một máy sấy tóc mang về từ Mỹ làm nàng cảm động vô cùng. Anh thật sành tâm lý của con gái! Ngày anh đến nhà, nàng đang đi bát phố với bạn bè. Anh đã ngồi đếm tiếng tíc-tắc của đồng hồ nhà nàng cả giờ. Nàng đang vui mua sắm với bạn, không biết có anh đang sốt ruột đợi chờ. Thương Xá Tax, Chợ Bến Thành đã hại nàng! Thế là hụt gặp mặt và hụt một dịp dung dăng dung dẻ với nhau sau bao nhiêu năm tháng gắn bó qua thư từ. Điều này làm nàng ân hận mãi. Có phải vì không duyên không nợ nên xui khiến "bất tương phùng"? Nếu khoa học kỹ thuật phát triển sớm một chút, để nàng có thể sử dụng "email" và "cell phone" thì đâu có chuyện bẽ bàng đáng tiếc này!
Hôm sau anh bay trở về đơn vị. Nàng đã bỏ nhiều thời giờ nắn nót viết một lá thư cám ơn và xin lỗi, chờ có địa chỉ KBC của anh là nàng gởi đi. Nàng nuôi hi vọng anh sẽ gởi một bức thư trách móc tới địa chỉ nhà cha mẹ nàng ở Sài Gòn thì lá thư này sẽ là con chim xanh tung cánh nối lại nhịp cầu. Nhưng anh bặt thư từ. Nàng thắc mắc, và tự vấn nhiều lần: Có thể lần này anh sẽ có một mở lời, một ngỏ ý, vì điều kiện cho phép: cả hai không còn là sinh viên nữa? Anh đang hụt hẫng, buồn giận vì nghĩ rằng nàng đi bát phố với người yêu, và anh chậm một bước? Hay... anh cũng chỉ là "con bướm lượn vành mà chơi" như lời cô bạn Cẩm Vân cảnh cáo ngày nào? Không! Không! Nàng có niềm tin mãnh liệt là mình chiếm một vị trí quan trọng trong trái tim anh. Và, anh cũng chiếm một chỗ đứng không khiêm tốn chút nào trong trái tim nàng. Nàng cũng hiểu rằng anh đã bỏ nhiều tâm tư vào hai món quà này vì nàng. Chỉ có tình cảm mới khiến người ta làm được như vậy. Anh chỉ hờn giận nàng mà thôi. Nàng hi vọng chỉ một hai tháng sau nguôi giận, anh sẽ viết thư cho nàng.
Anh không tìm nàng thì nàng tìm anh. Nàng đã nhờ người anh của nàng tìm địa chỉ KBC của chàng để gởi lá thư mà nàng đã bỏ nhiều tâm tư và thời gian viết đi viết lại nhiều lần mới xong. Người anh của nàng một phần vì bận việc quân, một phần vì bận việc tình cảm với "người dưng khác họ" nên nửa năm sau... nàng chết lặng khi nghe anh nàng báo tin chàng đã hi sinh trong một phi vụ tiếp tế, để lại cho nàng một bức thư viết còn dang dở. Tai nàng lùng bùng với lời xin lỗi của anh mình: "Anh... đã vô tâm, vô ý... đã hẹn lần hẹn lữa, không tích cực tìm hỏi địa chỉ KBC của nó cho em. Anh đã đánh mất thời gian quý báu ngắn ngủi của hai người. Anh chỉ biết có anh mà quên mất nó cũng như anh: tính mạng mong manh treo đầu ngọn súng. Anh thật tệ! Anh xin lỗi, xin lỗi, xin lỗi..."
Nàng ân hận tự trách, rồi trách Trời trách Đất. Không biết bao nhiêu đêm nàng thì thầm với anh: "Xin lỗi anh, em đã không biết anh đến tìm gặp em ngày đó. Nếu biết, em đã bỏ mặc đám bạn bè rồi. Sao anh đi luôn? Sao anh gấp gáp bỏ em, bỏ tuổi thanh xuân, bỏ cuộc đời, để em không có được một cơ hội nói lên lời xin lỗi và cám ơn anh? Có phải anh để em mắc nợ anh, một món nợ ân tình không thể nào trả được ở kiếp này, vì anh muốn em phải trả cho anh ở kiếp sau?"
Khi anh ngủ yên trong lòng đất mẹ, nàng mới biết đơn vị của anh là vùng II Chiến Thuật, phi đoàn của anh đóng ở Pleiku. Kontum - Pleiku gần nhau gang tấc nhưng hai người lại xa cách muôn trùng! Nàng quay ra trách Ông Trời: Đã không duyên không nợ thì cho anh và nàng gặp gỡ làm chi, để mỗi lần nghe tiếng trực thăng bay trên bầu trời là nàng đưa mắt dõi theo, bất kể lúc đó nàng đang thao thao trước mấy chục học trò hay nàng đang nằm ru giấc ngủ. Nàng trách Ông bất công với những người trai nước Việt cùng thế hệ với nàng. Ông đã nhẫn tâm xuống tay, sớm cắt đi mạng sống của những thanh niên tuấn tú nước Việt trong đó có anh, khiến nàng trải qua rất nhiều đêm rơi nước mắt cho mối tình đầu đời vừa chớm nở, đã vội vã ra đi.
Và... nàng đã nâng niu gìn giữ sợi dây chuyền đó, tất cả thư từ của anh gồm bức thư viết dang dở, và lá thư chưa kịp gởi của nàng cho đến ngày vu quy. Thư nàng đốt. Dây chuyền nàng chôn cùng với nước mắt ở cạnh gốc cây mai của gia đình. Bây giờ thì nàng đang tiếc nuối: Sao lại chôn?! Sao không giữ nó cho đến cuối cuộc đời?!
*
Đang thả hồn về quá khứ, cháu bé lay tay nàng nói:
-Bà! Con thích "cái" dây chuyền này.
-Được rồi. Yên chí, cháu sẽ có một sợi.
Bà bảo cô bán hàng gói hai sợi. Đứa bé ngạc nhiên hỏi:
-Sao lại hai sợi, bà mua cho "my Mom" nữa hả?
-Không. Bà mua cho bà, cháu à.
vhp. Hạ Vũ
Đăng ngày 01 tháng 11.2015