Lễ tưởng niệm Gs Nguyễn Ngọc Bích

ngày 14/05/2016 tại Paris

Ca Dao tường thuật

Kính thưa quý anh chị,
Trong khi mọi tâm hồn đang háo hức hướng về cuộc công du của Obama ở VN thì tôi lạng quạng xin phép mời quý vị lắng lòng một chút để trở về 10 ngày trước đây: ngày 14/5/2016. Ngày mà nhiều địa phương tổ chức lễ tưởng niệm anh Nguyễn Ngọc Bích.
Chùa Khánh Anh (Bagneux), trưa ngày 14/5 có khoảng 50 người đến tham dự (lúc chuẩn bị, tôi chỉ chờ đợi khoảng 20-30 người là nhiều vì ở Kinh ôo Ánh sáng không phải người nào cũng theo dõi những hoạt động đấu tranh).
Thân nhân gia đình anh Bích: Vợ chồng ông Nguyễn Kim Cương, vợ chồng ông Nguyễn Kim Luân là cháu rất gần với anh Bích cũng đến tham dự. Ông Nguyễn Kim Cương mang theo 2 câu đối do ông sáng tác treo hai bên bàn thờ anh Bích.

Chương trình bắt đầu, dĩ nhiên bằng chào cờ, mặc niệm - vì anh Bích là của VNCH, yêu VNCH.
Sau đó , mọi người thắp nhang cho anh. Rất cảm động khi thấy những người chưa từng biết anh Bích như nhà văn Từ Huy, kỷ sư, nhà văn Bùi Quang Vơm - là những người sinh ra và lớn lên dưới XHCN, chưa từng quen anh Bích- chỉ nghe thông báo mà đến tham dự - cũng rất kính cẩn trước bàn thờ anh ( người có râu dài, đứng rất lâu trước bàn thờ anh Bích là nhà văn, kỷ sư Bùi Quang Vơm, có nhiều bài trên mạng)
Nhà văn Hồ Trường An, ngồi xe lăn đến từ thật xa, cũng run rẩy thắp cho anh Bích nén nhang, trình làng quyến sách cuối cùng mà Tổ Hợp xuất bản miền Đông Hoa Kỳ xuất bản cho anh ấy: "Cho tôi sống lại một ngày". Nhà văn Hồ Trường An nói bằng giọng không rõ ràng (do bị tai biến mạch máu não): " Sách của tôi đưa ai họ cũng không nhận. Chỉ có anh Bích là sách nào của tôi ảnh cũng xuất bản" Cảm động muốn rớt nước mắt !
Sau đó ông Nguyễn Kim Cương đọc tiểu sử anh Bích, ông thay mặt gia đình cám ơn thân hữu đã đến tham dự.

Những hình ảnh về cuộc đời anh Bích được chiếu trên màn ảnh. Khi những hình ảnh cuối cùng của anh Bích trên máy bay, tại Manila được chiếu lên, tôi thấy không khí trong hội trường chùng hẳn xuống.
Trịnh Hội nói về những ngày chuẩn bị đón anh Bích trong poncho ở Manila.
Kế đến, nhà văn Mai Lan và tôi lần lượt đọc một số trích đoạn những bài viết về anh Bích của các anh Trần Trung Đạo, Nguyễn Gia Kiểng, Uyên Thao, Nguyễn Minh Cần, Đoàn Viết Hoạt v.v...
Lần lượt, anh Từ Thức, anh Nguyễn văn Trần, anh Vũ Thư Hiên, bác Bùi Tín cũng lên nói về anh Bích. nhà văn Hồ Trường An cũng chuẩn bị một bài khoảng 6-7 trang, nhưng cuối cùng ông chỉ đọc được vài dòng!

Xen kẻ vào mỗi phần nói chuyện của thân hữu là những bản nhạc do anh Bích ca như: Việt Nam Anh Dũng tuyệt vời, Diễm xưa ( tiếng Anh) , Dân ca.....ngoài ra, có những bản nhạc hát cho anh Bích như: chị Tuyết Dung ca Giấc Mơ Hồi Hương, Nếu em nghe qua bài hát này (của Phan văn Hưng, một bài hát rất ý nghĩa trong trường hợp này) Đình Đại hát Tù Ca, Ngọc Xuân ngâm Hồ Kỷ Niệm ( anh Bích dịch từ Le Lac của Lamartine)
Phim Nguyễn Ngọc Bích, Tấm Lòng cho Quê Hương của Vietnamfilm Club được mọi người trân trọng theo dõi.
Những bài hát do anh Bích hát được chiếu trên màn ảnh cho mọi người được nhìn anh, đến đoạn anh Bích hát và dạy Dân ca cho người trẻ, bỗng cả hội trường đồng vỗ tay và hát theo; Tim tôi như muốn vỡ ra, nghẹn trong nước mắt.

Ngoài vài chuyện trục trặc nho nhỏ mà bất cứ buổi tổ chức nào cũng có, còn thì mọi chuyện xuông sẻ. Minh Khánh (vợ Đài) và nhiều người khác nhận xét sau buổi tưởng niệm: "rất cảm động!"
Một điều tôi thấy rất hay là có những tổ chức , những cá nhân không bao giờ nhìn thấy họ ngồi trong cùng một hội trường. Nhưng hôm đó họ đều có mặt trong hội trường chùa Khánh Anh. Khoảng nửa buổi, cũng thấy ông Đặng Xương Hùng ( cựu nhân viên lãnh sự VN , xin tị nạn tại Thuỵ Sĩ) cũng đến.
Một điều hay nữa là mặc dù 16 quyển Tuyển Tập Nguyễn Ngọc Bích chưa đến trong ngày tưởng niệm, nhưng mọi người đều ghi danh mua sạch. Nếu có nhiều hơn nữa, chắc mọi người cũng mua hết. Bây giờ tôi chỉ còn việc gói lại từng quyển sách và gửi qua Bưu điện đến từng người.
Bận rộn quá nhiều công việc không tên nên hôm nay mới có thì giờ edit lại phim cho buổi tưởng niệm anh Bích ở Paris. Xin nói trước là hình ảnh, góc quay của phim không tốt lắm vì hôm đó tôi bận rộn nên nhờ một cậu em quay phim. Vì thế, xin thứ lỗi !
Ca Dao

Vài phát biểu trong buổi lễ tưởng niệm:

Nhà Báo Từ Thức
Làm việc với anh Bích, người ta học hỏi được nhiều điều, ít nhất ba điều cốt yếu : Thứ nhất : Không bao giờ nản lòng. Nếu không coi đó là phương châm, chúng ta sẽ bỏ cuôc rất sớm, vì vấn đề VN mông mênh, mà sức người có hạn. Lúc nào anh cũng lạc quan, nhìn thấy khía cạnh tích cực của vấn đề. Theo đúng danh ngôn " hãy thắp một ngôn nến còn hơn là ngồi nguyền rủa bóng tối ", anh chưa bao giờ nản chí, luôn luôn nghĩ hành động của mình dù nhỏ tới đâu, cũng là một viên gạch góp phần trong việc xây dựng một ngôi nhà VN mới.
Thứ hai : không bao giờ nghi kỵ, chia rẽ làm yếu hàng ngũ những người có chung mục tiêu xây dưng dân chủ. Anh không hề chỉ trích, đả kích những cá nhân, những hôi đoàn bạn. Tranh luận, nhưng không mạ lỵ, vu khống. Đó là một thái độ hiếm và đáng quý . Chúng ta đèu chống Cộng, nhưng nhiều khi chúng ta chống nhau hơn là chống Cộng. Hậu quả là một cộng đồng VN suy yếu, phân hoá trầm trọng.
Thứ ba : Dân chủ là một tiến trình lâu dài. Lật đổ chế độ CS là một chuyện khẩn cấp, nhưng xây dựng lại xã hội VN là một vấn đề lâu dài, đòi hỏi một nền văn hóa lành mạnh, đã bị CS tiêu diệt. Adam Michnik nói cái tai hại nhất của chế độ CS là những cái sẽ đến,sau khi CS sụp đổ ( ce qui arrive après ). Để góp phần xây dựng lại VN, anh Bích đã lập nhà xuất bản, viết , in sách về văn hóa VN, dịch sách VN ra ngoại ngữ, dịch sách ngoại ngữ ra chữ Việt. Anh dịch cả thơ Iran, xa lạ với người Việt, vì nghĩ rằng muốn ra khỏi ảnh hưởng văn hóa Tầu, phải mở rộng cửa, đón nhận những luồng gío văn hoá từ bốn phương.

Ts Nguyễn Văn Trần
...Chắc Ông Trời ở trển đã dành sẵn cho anh Bích một cái compte créditeur vô tận, mà không có cái crédit nào vô tận và vô giá bằng cái crédit tình thương.
Tình thương, chết đi rồi mới đánh giá được người đó có phải là được người ta thương hay không?
Ít ai có được. Cho nên xứng đáng với sự tưởng nhớ của bạn bè xa gần khắp nơi, ngày hôm nay, gần như khắp nơi trên thế giới đều có chung một lễ tưởng niệm anh Bích...
Cái tâm tánh đó thể hiện con người anh Bích, con người tròn vo, đi tới đâu cũng được hết và không vướng cái gì hết...

Đăng ngày 28 tháng 05.2016