HĐBA/LHQ đồng thuận phê chuẩn

một quyết nghị về hoà bình cho Syrie

Nhữ Đình Hùng

Các đại-cường tham-dự cuộc họp của HĐBA/LHQ tại New York trong ngày thứ sáu 18.12 đã thông-qua một dự-thảo quyết-nghị về kế-hoạch hoà-bình cho Syrie do Nga và Mỹ và đặc sứ của LHQ về Syrie, Staffan de Mistura, đệ-trình. Dự thảo quyết-nghị này đã được 'nhóm quốc-tế yểm-trợ Syrie' đưa ra ngày 14 tháng 11 năm 2015 trong một cuộc họp ở Vienne. Nhóm này gồm 17 nước trong đó có Mỹ và Nga với các tổ chức của LHQ và liên đoàn Ả-rập.
Quyết-nghị này hình-dung những cuộc thương-thảo về hoà-bình giữa chánh-quyền và phe đối-lập vào tháng giêng. Các thành-viên của HĐBA/LHQ đã đồng-thuận phê-chuẩn dự-luật quyết-nghị đệ-trình. Quyết-nghị yêu-cầu LHQ triệu tập các cuộc thảo-luận về tiến-trình chuyển-tiếp chánh-trị một cách khẩn-cấp, với mục-tiêu khởi-sự các cuộc thảo-luận vào đầu tháng giêng. Theo quyết-nghị, một chánh-quyền chuyển-tiếp sẽ được thành-lập trong vòng sáu tháng, các cuộc tuyển-cử trong vòng 18 tháng, dưới sự kiểm-soát của LHQ và theo đúng hiến-pháp mới của Syrie. Quyết-nghị cũng yêu cầu LHQ chuẩn-bị trong vòng một tháng các 'nhiệm ý' để lập ra cơ cấu giám-sát và kiểm-tra việc ngưng bắn.

Theo ngoại-trưởng Nga, tất cả đều đồng-ý là các nhóm khủng-bố không được tham-dự vào việc thương-lượng về số phận của Syrie và việc phê-chuẩn dự thảo quyết nghị mở ngỏ cho việc có thể tạo ra một mặt trận thống-nhất chống khủng-bố ở Syrie. Vẫn theo ông Lavrov, quyệt-nghị của HĐBA xác nhận rằng chủ-quyền của Syrie phải được tôn-trọng.
Chủ-tọa buổi họp là ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Theo ông này, vẫn còn những dị biệt về việc ông Bachar al-Assad phải ra đi! Trong khi HĐBA đang họp, tổng-thống Mỹ Obama trong cuộc họp báo thường niên ở toà Bạch Ốc nói rằng "Assad sẽ phải ra đi".

Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius /hình français.rt.com

Ngay sau khi quyết-nghị được đồng thuận phê chuẩn, ngoại-trưởng Pháp đã lại nhắc lại việc ông mong muốn Assad phải ra đi, coi rằng điều này "cần thiết không phải vì lý do đạo đức mà vì lý do hiệu-quả" và cần có những bảo-đảm về việc ông này phải rời khỏi đời sống chánh-trị ở Syrie.
Nếu như điều mong muốn của Fabius và của Obama giống nhau, lập trường của ngoại-trưởng Kerry cho thấy tính-cách uyển chuyển hơn trong vấn-đề 'tiến trình chuyển-tiếp chánh-trị' ở Syrie, trong cuộc gặp gỡ với Vladimir Poutine, ông Kerry đã nhấn mạnh việc Hoa-kỳ không tìm cách thay đổi chế-độ! Có thể nói không sợ lầm lẫn là dự thảo quyết-nghị về hoà-bình ở Syrie là 'công-trình' của Lavrov và Kerry trong đó sáng-kiến do Nga đưa ra với thành-quả là Assad không bị buộc phải ra đi trong thời gian chuyển-tiếp chánh-trị. Và sau đó, việc Assad ra đi hay không tuỳ thuộc vào quyết-định của nhân-dân Syrie!

Quyết-nghị về kế-hoạch hoà-bình cho Syrie đã được đón nhận như thế nào?
Về phiá Pháp, "văn bản mà chúng ta vừa phê-chuẩn đem lại một tia hi-vọng"(https://t.co/vXoCLlewa9 pic.twitter.com/aTn9lSEE4C). Trong khi về phiá Mỹ, Kerry cho rằng quyết-nghị này gởi đi một thông-điệp rõ ràng cho mọi người để nói rằng đã đến lúc chấm dứt các cuộc tàn sát ở Syrie.
Nhưng Michel Kilo thuộc một thành phần của phe đối-lập với chế độ Damas nói rằng "không phải các tài liệu tốt, các quyết nghị đẹp làm ra hoà bình. Tính đến cùng, chính các sự kiện làm ra hoà bình". Michel Kilo là một người đối lập lưu vong, sống tại Pháp.

Quyết-nghị về hoà bình cho Syrie trù liệu những gì?
Trước hết là việc ngưng bắn trên toàn lãnh-thổ Syrie. Việc này sẽ được thực hiện ngay sau khi đại-diện của chánh-quyền Syrie và của đối-lập có những biện-pháp đầu tiên trên con đường chuyển-tiếp chánh-trị dưới sự trông coi của LHQ. Theo Kerry, điều này có nghĩa là không còn việc thả những thùng thuốc nổ, không còn oanh tạc, không còn pháo kích từ phiá này hay phia bên kia. Tuy nhiên, việc ngưng bắn không áp dụng cho những hoạt động tấn công hay phòng vệ chống lại nhóm Nhà Nước Hồi Giáo hay Front al-Nosra. Và những khu an toàn cho bọn này trên phần lớn lãnh-thổ Syrie phải được các thành viên của LHQ tiêu hủy!
Một chánh-quyền chuyển tiếp sẽ được thành lập trong vòng sáu tháng sau đó. Đây là phương tiện duy nhất để giải quyết lâu dài cuộc khủng hoảng ở Syrie. Một tiến-trình chánh-trị cởi mở, do người Syrie đưa ra, đáp ứng nguyện vọng chánh đáng của nhân dân Syrie và trong khung cảnh áp dụng toàn-bộ các điều trong thông cáo Genève ngày 30.06.2012, được phê chuẩn trong quyết nghị 2118 năm 2013. Nói một cách rõ ràng hơn, đó là việc 'lập ra một thẩm-quyền chuyển-tiếp có đầy đủ quyền hành-pháp, đặt trên căn bản tương-thuận và trong những điều kiện để liên-tục các định chế của Nhà Nước".
Và,với chánh-quyền chuyển-tiếp, hi-vọng là sẽ đạt được trong vòng 18 tháng việc tuyển cử tự do để mọi người Syrie, kể cả ở nước ngoài, có thể tham-dự. Trong khi Mỹ, Pháp và một số đối-lập chống lại việc duy-trì ông Bachar al-Assad, quyết-nghị của HĐBALHQ về kế-hoạch hoà-bình cho Syrie không đề cập đến việc này. Nhưng nhiều nước tây-phương đã thay đổi thái-độ về vấn-đề ông Bachae al-Assad, coi việc chống lại Nhà Nước Hồi Giáo quan-trọng hơn!

Thực sự, tình hình Syrie đã có thay đổi kể từ khi Nga tham chiến chống lại Nhà Nước Hồi Giáo ở Syrie. Từ lúc đó, lực lượng chánh quyền Syrie đã dần dần mở rộng vùng kiểm soát, gần nhất là việc thu lại quyền kiểm soát tỉnh Homs. Nga cũng phần nào mở rộng ảnh-hưởng sang Irak, trong khi đó, mới đây Irak đã từ chối việc tiếp tay của không-lực Mỹ và đã yêu-cầu lực-lượng quân-sự Thổ-nhĩ-kỳ phải rút ra khỏi lãnh-thổ của họ.
Trước việc tăng dần ảnh hưởng của Nga ở trong vùng, các nước tây-phương thuộc khối OTAN (Pháp, Anh, Đức và Thổ-nhĩ-kỳ) đã bắt đầu oanh tạc Nhà Nước Hồi Giáo ở Syrie để có thể có lợi thế trong các thương thuyết. Và, Arabie Saoudite vừa qua cũng đã tuyên bố thành-lập một lực-lượng chống Nhà Nước Hồi-Giáo gồm nhiều nước trong số có Li-băng, nhưng nước này cho biết họ không hay biết gì về lực lượng này!
Dẫu sao, những sự chuyển-động này cho thấy Syrie đang đi vào một giai-đoạn mới có thể đem tới việc chấm dứt chiến cuộc ở đây.

Nhữ Đình Hùng/20.12.2015

Nguồn:
http://fr.sputniknews.com/international/20151218/1020396171/Syrie-onu-resolution-paix.html#ixzz3unQrveQQ
http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2015/12/18/97001-20151218FILWWW00425-des-garanties-sur-le-depart-d-assad-fabius.php
http://www.algeriepatriotique.com/article/une-resolution-enterinant-un-plan-de-paix-pour-la-syrie-adoptee-l-onu
http://www.francetvinfo.fr/monde/revolte-en-syrie/onu-un-plan-de-paix-pour-la-syrie_1230871.html
http://info.arte.tv/fr/le-sort-de-bachar-al-assad-la-grande-inconnue-des-negociations