Rắc rối mới giữa Ankara và Moscou

Nhữ Đình Hùng

Sau vụ Thổ bắn rơi máy bay Su-24 của Nga trên không-phận tiếp-giáp biên giới Thổ, bang-giao giữa Thổ và Nga đã gặp khó khăn và chưa giải-quyết xong. Ngày 06.12 vừa qua, giữa Thổ và Nga lại có một rắc rối mới!

Ngày thứ hai 07.12.15, bộ ngoại-giao Thổ cho biết đã triệu-tập đại-sứ Nga tại Ankara để phản-đối việc một thuỷ-binh của Nga đã ở tro  ng tư-thế nhắm bắn với một súng phóng hoả-tiễn trên một chiến-hạm Nga khi chiến-hạm này đang đi qua eo biển Bosphore và còn ở trong hải-phận của Thổ. Giới truyền-thông của Thổ đã cho phổ-biến vào ngày chủ nhật các hình ảnh một quân-nhân Nga vác trên vai một súng phóng hoả-tiễn địa không trên một chiến-hạm Nga được nhận dạng như là chiến-hạm Caesar Kunikov thuộc về hạm-đội Nga ở Hắc-Hải.
(Xem trên https://www.youtube.com/watch?v=BnKd7J6DQt0&feature=player_detailpage#t=19)

Tổng-trưởng ngoại-giao Thổ, Mevlut Casuvoglu, đã coi đây là một hành-vi khiêu-khích trong buổi nói chuyện trên đài truyền-hình tư NTV. 'Người lính trên chiến-hạm Nga, với cái giống như một hoả-tiễn...đó đúng là một sự khiêu-khích...Nếu chúng tôi thấy có một sự đe dọa nào đó; chúng tôi sẽ biết đem đến đó một đáp ứng cần-thiết'.
Theo các nguồn tin ngoại-giao, Ngoại-trưởng Thổ đã triệu-tập đại sứ Nga tại Thổ, nói rằng 'mong muốn sẽ không thấy lập lại những hành-động không phù-hợp với công-ước Montreux hay tinh-thần công-pháp quốc-tế, không có liên-hệ trực tiếp với việc thông quá!...Tôi nghĩ đây là một trường hợp lẻ loi...Chiến-hạm này không phải là một nguy hiểm đối với chúng tôi..'

Công-ước Montreux,được ký kết năm 1936, bảo-đảm sự tự do hải-hành trong vùng eo biển Bosphore và Dardenelles, kể cả trong thời chiến, trừ phi Thổ nằm trong tranh chấp hoặc là Thổ nghĩ mình bị đe dọa. Khi nhắc đến công-ước Montreux, phải chăng Thổ muốn đe dọa Nga việc có thể đóng cửa đối với hạm-đội Nga, không cho di chuyển qua các eo biển Bosphore và Dardanelles?

image: http://www.opex360.com/wp-content/uploads/kunikov-20151207.jpg

Chiến-hạm Nga Chiến-hạm Nga đã đi qua eo biển của Thổ trong ngày thứ sáu 11.12.2015 Theo nguồn tin truyền-thông của Thổ,cũng trong thời gian này, Ankara đã giữ một tàu Nga ở hải cảng Samsun, thuộc Hắc Hải, với lý do tàu không có đủ tài-liệu và cho phép ba tàu khác của Nga rời hải cảng.
Đến ngày 13.12, một rắc rối khác giữa Nga và Thổ đã xảy ra trên biển Egée.
Chiến-hạm Nga Smetlivi đã phải bắn nhiều phát cảnh cáo để tránh việc bị một tàu của Thổ trên biển Egée đâm vào. Sau việc này, bộ quốc-phòng Nga đã triệu-tập tuỳ-viên quân-sự của Thổ ở Moscou. Thứ-trưởng quốc-phòng Nga, Anatoli Antonov, đã gởi đến tuỳ viên quân-sự Thổ, Ahmet Hakam Gunes, 'một cảnh cáo nghiêm khắc về những hậu quả xấu có thể đối với những hành-động thiếu suy nghĩ của Ankara đối với nhóm quân Nga gởi sang Syrie trong khuôn khổ không-kích nhắm vào các nhóm 'djihadistes' Daesh'. Nga cũng bày tỏ 'sự quan ngại sâu xa trước các hành vi khiêu khích của Thổ đối với diệt-lôi-hạm Nga Smetlivi.... ' Chính là nhờ một may mắn tình cờ mà người ta đã có thể tránh được một thảm họa'.
Theo bộ quốc-phòng Nga, chiến-hạm Nga Smetlivi đang ở cách đảo Lemnos của Hi-lạp 22 cây số trong vùng bắc biển Egée. Một tàu đánh cá của Thổ đã tiến sát tàu Nga khoảng 1000 thước ở phiá bên phải và để tránh đụng nhau, tàu Nga đã phải nổ súng cảnh cáo. Tuy nhiên, khoảng cách giữa hai tàu đủ bảo đảm cho việc tàu Thổ không bị trúng đạn. 'Mặc dù tàu Smetlivi có những nỗ lực để thiết lập tiếp xúc bằng radio, tàu của Thổ đã không trả lời, cũng như không trả lời các dấu hiệu. Sau đó, tàu của Thổ đã đổi hướng và tiếp tục đi tới, vượt quá Smetlivi khoảng 540 mét và không có một tiếp-xúc nào với tàu Nga.'

Về phiá tàu đánh cá Thổ, viên thuyền trưởng Muzaffer Gecici đã bác bỏ cáo buộc của Nga, nói rằng tàu của ông ta cách một tàu chiến đang đậu khoảng một hải lý và không biết đó là tàu Nga, cứ nghĩ rằng đó là tàu chiến của OTAN. Ông này cũng nói việc Nga bắn cảnh cáo là dối láo, không có chuyện này.
Ngoại-trưởng Thổ Mevlut Cavusoglu đã kêu gọi Nga bình tĩnh và cho biết sự kiên-nhẫn của Ankara có giới-hạn 'Chúng tôi không thích căng thẳng nhưng đối-thoại'. Ngoại-trưởng Nga cũng cho biết Ankara đã ra lệnh mở cuộc điều-tra về biến cố này.
Mặc dù có trừng phạt kinh-tế của Moscou đối với Ankara, các chiến-hạm của Nga vẫn được tự do qua lại trong vùng eo biển Bosphore và Dardanelles.

Nhữ Đình Hùng / 15.12.2015

Nguồn:
http://www.opex360.com/2015/12/14/curieux-incident-destroyer-russe-bateau-de-peche-turc-en-mer-egee/#yVxSJBAYAG6jFb4v.99
http://fr.sputniknews.com/international/20151213/1020241859/russie-turquie-incident.html#ixzz3uCup4Ce2
http://www.20minutes.fr/monde/1749819-20151213-destroyer-russe-failli-percuter-bateau-turc
http://www.dhnet.be/actu/monde/nouvel-incident-entre-la-turquie-et-la-russie-5665cd2b35708494c958d110
http://www.opex360.com/2015/12/07/nouvelle-tension-diplomatique-ankara-moscou/#BvpXvQg4D75hYdYj.99