Nga đề nghị thành lập liên minh chống nhà nước Hồi giáo

Nhữ Đình Hùng

Theo một nguồn tin trên báo Le Figaro ngày 05.08.2015, tổng-thống Nga Vladimir Poutine; lo ngại về việc ảnh-hưởng của Nhà Nước Hồi-Giáo đã tăng mạnh ở những quốc-gia kế cận Nga, đã đưa ra đề nghị thành-lập một liên-minh các lực-lượng trên đất liền gồm cả quân-đội của Syrie và Irak cũng như những quốc-gia khác trong vùng. Dự-án của Nga đã được ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov đưa ra cho các đồng sự trong vùng vịnh và ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong cuộc gặp gỡ ở Doha (Qatar). Theo thông cáo của bộ ngoại giao Nga sau cuộc gặp gỡ ở Doha cho biết liên-minh này phải được thành-lập trên căn bản pháp lý tham khảo và quốc-tế. Nhật báo Kommersant của Nga viện dẫn nguồn tin ngoại-giao nói điều thiết yếu là liên-minh này phải có được sự ủy-nhiệm của HĐBA và Vladimir Poutine sẽ đưa đề nghị này ra ĐHDLHQ nhân cuộc họp lần thứ 70 vào tháng chín.

Trong ngày 05.08, ngoại trưởng Syrie Walid al Moualem, trong chuyến viếng thăm Iran, cho biết nhà cầm quyền Syrie sẽ yểm-trợ mọi sáng-kiến chống lại Nhà Nước Hồi Giáo nếu việc này được phối-hợp với Damas.

Được biết chánh-quyền Mỹ đã cho phép mở các cuộc không-kích để bảo-vệ các quân nổi dậy Syrie do Mỹ huấn-luyện, ngay cả khi những quân lính này bị lực lượng chính-phủ Syrie tấn-công. Đương nhiên là Nga chỉ trích việc này; phát ngôn viên của Kremlin Dmitri Peskov coi rằng mọi hỗ trợ cho lực lượng chống đối chánh-quyền Syrie là chống lại cuộc chiến đấu của Damas trong việc chống lại Nhà Nước Hồi-Giáo!

Về đề-nghị của Nga, một phái-đoàn liên-hiệp quốc-gia các lực lượng đối-lập và cách-mạng (CNFOR= Coaltion des forces de l'opposition et de la révolution) đến Moscou vào ngày 13.08 để gặp ngoại-trưởng Nga Sergueï Lavrov, theo lời của Badr Jamus, một thành-viên thuộc bộ chánh-trị của CNFOR;"Ngày hôm nay chúng tôi thông-báo cho phiá Nga biết rằng cuộc gặp gỡ với Segueï Lavrov sẽ diễn ra ngày 13.08. Phái đoàn của CNFOR sẽ được chủ tịch liên-hiệp quốc-gia hướng dẫn. Ngày gặp gỡ đã được ấn-định theo thời biểu của các ông Lacrov và Khoja (Khaled Khoja là chủ tịch của CNFOR)".

Trước đây, Nga đã tiếp hai lần các phe Syrie, trong lần thứ hai diễn ra từ 06 đến O9 tháng sáu năm nay, các phe đã thoả-thuận về một tài-liệu 10 điểm, xác-nhận lại một lần nữa là cuộc khủng-hoảng Syrie phải được giải-quyết bằng các phương-tiện chánh-trị và trên căn-bản đồng-thuận đúng với các nguyên-tắc đề ra trong hội-nghị Genève 20.06.2012.

Trong ngày thứ năm 13.08.2015, ngoại-trưởng Nga Sergueï Lavrov đã tiếp phái đoàn 'liên-hiệp quốc-gia Syrie' do Khaled Khoja hướng dẫn. Được biết Nga có những tiếp-xúc với các lực-lượng chánh-trị ở Syrie, cả phe chánh-quyền lẫn phe nổi dậy. Nga hiện đưa ra đường lối một liên-hiệp mở rộng bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Irak, Arabie Saoudite, chánh quyền Syrie của ông Assad, phe nổi dậy 'ôn-hoà' để chống lại quân khủng bố (Nhà Nước Hồi Giáo 'Daesh hay EI' và Front al Nosra).Hiện Hoa-Kỳ lãnh-đạo một liên-minh gồm Anh, Pháp, Thổ, Arabie Saoudite để chống lại EI. Sự khác biệt của liên-minh do Nga đề nghị là liên-minh này thực hiện các cuộc tấn-công trên đất liền trong khi liên-quân do Mỹ lãnh-đạo xử-dụng chiến thuật yểm-trợ bằng không tập chống EI ở Irak và Syrie. 

Mở đầu cuộc tiếp xúc với Khaled Khoja,  ngoại-trưởng Nga Lavrov cho biết 'mọi người chúng ta đều có lợi trong việc chận đường đối với khủng-bố...điều quan-trọng nhất là hiện nay là biến ý muốn đó thành hành-động cụ-thể và có phối hợp'. Nhưng, trước khi gặp ông Lavrov, ông Khoja trong một cuộc phỏng vấn của interfax, nhắc lại lập-trường của liên-hiệp quốc-gia, tổ chức đối lập chính (trong số các tổ chức đối lập) lưu-vong là ông Assad không có một vai-trò nào trong tương-lai. Trước đó, trong ngày thứ ba 11.08, ông Lavrov cũng đã tiếp ngoại-trưởng xứ Arabie Saoudite, ông Adel al-Jubeir, ông này cũng đòi hỏi việc ông Assad phải rời bỏ chánh-quyền! Được biết ý-kiến một liên-minh mở rộng là do Vladimir Poutine đưa ra vào ngày 29.06 và ông Lavrov đã có những nỗ-lực ngoại-giao để vận-động cho việc này ( thảo luận bằng điện-thoại với các ngoại trưởng Koweit  As-Sabah và ngoại-trưởng Emirats Arabes Unis (EAU)) nhưng cho đến nay vẫn chưa đạt tới kết-quả mong muốn

Trong ngày thứ sáu 14.08, ông Lavrov sẽ tiếp một phái-đoàn đối lập khác của Syrie do Haytham Manna lãnh đạo; Ngoài ra, Lavrov cũng sẽ tiếp nhà ngoại-giao Ai-Cập Ramzi Ezzedine, phụ tá của Staffan Mistura, đặc phái-viên của LHQ về Syrie. Nhà lãnh-đạo Kurde, Salen Moslem, hiện cũng có mặt ở Moscou.

                        Ngoại trưởng Mỹ Kerry và ngoại trưởng Nga Lavrov

Ông Kerry đã nhấn mạnh đến việc cần-thiết phải có ngưng chiến tức khắc ở Ukraine. Vấn đề Sytie cũng được đề cập tới. Cả hai ông cùng nhấn mạnh việc phải theo đuổi những nỗ lực để tìm một giải-pháp chánh-trị cho cuộc khủng hoảng Syrie. Ngoại trưởng Kerry cũng ta thán với ngoại trưởng Nga về việc tướng Iran, Ghassem Souleimani, đến thăm Nga vào cuối tháng bảy. Ghassem Souleimani là thủ lãnh lực lượng Qods đặc trách hành quân ngoài nước. Hội đồng Bảo An LHQ đã ra một quyết-nghị năm 2008 cấm ông này đi ra khỏi nước vì nghi ông này có dính líu đến chương-trình nguyên-tử của Iran. Iran cũng là một nước có những hỗ-trợ quân-sự cho Irak và cho Syrie và tướng Souleimani được coi là nhân-vật chịu trách-nhiệm về việc hỗ-trợ quân-sự này. Phát-ngôn-viên bộ ngoại-giao Mỹ, Mark Toner cho biết Mỹ dự định đưa việc tướng Ghassem Souleimani sang Nga ra trước HĐBA LHQ!

                                                      tướng Ghassem Souleimani, thủ lãnh lực-lượng Qods