Ukraine: ai thắng ai?
Nguyễn thị Cỏ May
Hai tay độc tài Xi và Pou tin chắc năm 2022 đã cho phép họ nắm lấy vai trò lãnh đạo thế giới thay Huê kỳ và Âu châu. Nhưng sự thật đã không xảy ra như họ mơ ước.
Xi và Pou đã âm muu nhau thiết lập một trật tự thế giới mới theo chủ thuyết độc tài của họ. Tháng 2 năm rồi, Pou được Xi tiếp đón niềm nở ở Bắc kinh và hai người đã long trọng xác nhận « tình bạn với nhau không giới hạn». Ba tuần sau, Pou xua quân xâm chiếm Ukraine. Xi không dấu được nổi vui mừng của mình là Tây phương sẽ tan rả vì Otan vốn là cái «xác chết lâm sàng» từ lâu. Con đường chiếm lấy Đài loan dễ như ăn bánh bao đang mở rộng thêng thang trước mắt Xi. Như Pou đã chiếm Crimée năm 2014 và 4 thành phố phía Đông của Ukraine.
Nhưng thực tế lại hoàn toàn khác. Ukraine chống trả kiêu hùng. Otan xiết chặt hàng ngũ. Trên chiến trường quân đội Nga bị đánh tơi bời. Quyền lực của Pou chao đảo. Đồng thời, tại xứ Tàu, dân Tàu đứng lên biểu tình khắp nơi đòi Tự do và Dân chủ. Điều chưa từng thấy, cả từ thời Mao. Ngoại trừ cuộc biểu tình mùa Xuân 89 ở Thiên An môn của sinh viên đòi dân chủ và bị Đặng Tiểu bình cho xe tăng cán chết cả mươi ngàn người.
Dân Tàu biểu tình, hô lớn khẩu hiệu «Đả đảo Xi, Đả đảo đảng cộng sản». Hệ thống kiểm soát dân chúng của nhà cầm quyền Tàu là tinh vi và khắp nơi nên đã thâu hình cuộc biểu tình với những khẩu hiệu, những lời bất mãn của dân chúng để báo cáo. Và Xi đã biết hết. Sau đó, Xi phải tháo gở biện pháp «0 covid». Nhưng Xi đã làm bánh bao hết bao nhiêu dân Tàu chống đối, thì chưa biết. Một cái tát tai Xi khá đau đúng vào lúc Xi nắm giữ chức Chủ tịch đảng thêm 5 năm nữa. Và nắm chặt quyền lực tuyệt đối, Xi thực hiện giấc mộng Hoàng đế Tàu suốt đời. Nhưng lịch sử cho thấy bất cứ chế độ độc tài nào xưa nay vẫn có tuổi thọ của nó.
Xi làm người hòa giải nhưng bao lâu?
Xi muốn ủng hộ Pou tích cực để chiến thắng Ukraine nhưng không dám công khai. Từ một năm nay, Xi lợi dụng tình hình chiến tranh của Nga với Ukraine mà gia tăng trao đổi thương mãi với Nga. Pou vừa thông báo như một tin mừng quan trọng Xi sẽ tới Moscou gặp Pou nhưng không nói rõ chi tiết.
Xi sẽ ủng hộ cụ thể để Pou thắng Ukraine hay chỉ muốn nhắc lại hai nước lâm chiến nên đối thoại tìm một giải pháp hòa bình? Cho tới nay, Xi vẫn chưa bao giờ lên án Pou xâm chiếm Ukraine là vi phạm luật pháp quốc tế. Trái lại, còn công kích Âu châu phong tỏa Nga về kinh tế: «Một số nước muốn liên kết quân sự để tìm một sự an toàn tuyệt đối, khiêu khích các khối xung đột nhau để các nước phải chọn phe phái và để tiếp tục thống trị đơn phương, bất chấp luật pháp và quyền lợi của kẻ khác». Nên Xi thường kêu gọi Âu châu hãy tôn trọng chủ quyền các nước liên hệ trong cuộc chiến, kể cả Ukraine.
Từ đầu cuộc chiến Ukraine, Xi vẫn giữ 2 cách ứng xử: đoàn kết chặt chẽ với Nga chống Tây phương, nhưng giữ thận trọng với vấn đề viện trợ vũ khí cho Nga. Xi và Pou có chung một chủ trương chống Tây phương vì Tây phương là tiêu biểu cho Dân chủ Tự do mà điều này lại không phù hợp với cái trật tự mà họ muốn áp đặt lên thế giới khi họ thay thế được Tây phương. Hôm trước ngày kỷ niệm một năm tiến đánh Ukraine, Pou còn nhấn mạnh «Giới ưu tú Tây phương không cần che dấu mục tiêu của chúng là phải làm cho Nga thất bại, nghĩa là phải thanh toán chúng ta một lần cho xong». Pou cũng xác nhận chính Tây phương phải lãnh trách nhiệm leo thang trong cuộc chiến ở Ukraine vì theo lập luận của Pou, Tây phương tích cực yểm trợ lực lượng tân phát xít ở Ukraine để chúng củng cố một quốc gia chống lại Nga.
Quan hệ giữa Tàu và Huê kỳ ngày càng căng thẳng nghiêm trọng, thường xuyên với nhiều khủng hoảng tưởng chừng đã dẫn tới xung đột nóng. Như vụ bà Chủ tịch Hạ viện Huê kỳ thăm viếng chánh thức Đài loan. Vụ khinh khí cầu của Tàu bay thám thính trên lãnh thổ Huê kỳ trong nhiều ngày và bị bắn hạ.
Xi vẫn nhiều lần kêu gọi, từ nhiều tháng nay, là nên cùng tìm một giải pháp cho cuộc chiến Ukraine mà lại không lên án Pou xâm lăng và vi phạm tội ác chiến tranh. Khi nói chuyện với TT. Biden, như lúc gặp nhau ở Nam dương năm rồi, Xi tỏ ra mình luôn luôn chủ trương hòa bình, mong muốn có đối thoại để sớm chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine. Xi còn muốn Huê kỳ, Otan và Âu châu hãy cùng nhau nói chuyện với Nga.
Huê kỳ vẫn nghi ngờ Xi có thể đã viện trợ võ khí cho Pou. Nhưng Bộ trưởng Ngoại giao Bắc kinh quả quyết không có và cũng không nghĩ sẽ làm việc này.
Thử nghĩ vai trò hòa giải của Xi sẽ kéo dài được bao lâu khi thấy tình hình cuộc chiến Ukraine xấu đi, bất lợi về phía Pou, liệu Xi có ra tay cứu bồ hay không? Pou thua, Liên bang Nga tan rả, Xi sẽ cô đơn. Bao nhiêu quyền lợi ở Nga chưa kịp khai thác, mất hết. Về địa chánh, các nước trong Liên bang Nga sẽ trở thành quốc gia độc lập. Âu châu và nền Dân chủ Tự do sẽ mở rộng thêm. Giấc mơ bá chủ thiên hạ của Xi sẽ là giấc mơ giữa ban ngày.
Xi viện trợ võ khí cho Nga?
Hiện tại Xi bảo không hề có viện trợ quân sự cho Nga. Nhưng cho tới bao lâu nữa?
Chiến tranh Ukraine kéo dài làm cho Tàu lúng túng. Viễn ảnh thế giới ngày mai này sẽ như thế nào là điều Xi không mong muốn nhìn thấy trong khi nước Tàu đang khó khăn đứng dậy sau hậu quả cực kỳ thảm hại của biện pháp «0 Covid». Nếu nay mất Nga, một cường quốc bạn cần có, thì Xi sẽ vô cùng cô đơn ở Á châu. Không phải chỉ vì bị Huê kỳ cấm vận về công nghệ cao mà bị Huê kỳ cô lập hoàn toàn ở Thái Bình dương. Huê kỳ tái lập căn cứ quân sự ở Phi luật tân, trở lại Đài loan, ủng hộ Nhựt phát triển lực lượng quân sự. Giữa 2 cường quốc đã không có đối thoại mà còn thường xuyên căng thẳng. Dư luận chống Tàu hiện nay chiếm đại đa số dân chúng Huê kỳ. Trong bối cảnh như vậy, Bắc kinh phải nhìn nhận mình đang bị cô lập. Hơn lúc nào hết, Xi thấy cần có Pou bạn đồng minh môi hở răng lạnh và Pou phải là một đồng minh mạnh mới có giá trị.
Nhưng Xi vẫn chưa dám gởi võ khí cho Pou vì sợ bị Huê kỳ và Âu châu cấm vận kinh tế lúc này. Vả lại Xi thường huênh hoang tự cho mình là người yêu chuộng hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế. Dĩ nhiên, Xi muốn kết thúc sớm cuộc chiến Ukraine nhưng phải có lợi cho bạn nhưng vẫn không dám xác nhận vì mối quan hệ về quyền lợi với nhau. Nên Xi cố đóng vai trò hòa giải.
Sau cùng, ai cũng thấy Xi tới nay đã thật sự học được bài học chiến tranh ở Ukraine. Sự chiến đấu kiên cường của dân và quân Ukraine vì lòng yêu nước đã làm cho bộ tham muu Bắc kinh phải liệu hồn mà thống nhứt Đài loan bằng võ lực năm 2027.
Người ta nói chiến tranh Ukraine là cuộc chiến một mất một còn giữa Thiện và Ác, giữa Dân chủ và độc tài. Nếu Pou thắng thì hóa ra cái Ác là chơn lý và độc tài trở thành giá trị qui chiếu của chánh trị!
Nguyễn thị Cỏ May
Đăng ngày 12 tháng 03.2023