Đi hè một tuần, dân Pháp cũng đi

Nguyễn thị Cỏ May

Mùa Hè ở Pháp bắt đầu ngày 21 tháng 6/2015. Năm nay, trời nóng bức suốt tháng 7. Nhưng tháng 8 mới thật sự là tháng nghỉ Hè và đi Hè của nhiều người hơn vì nhiều hãng xưởng, cửa hàng chọn nghỉ vào tháng 8. Người đi làm việc có thể lấy ngày nghỉ hằng năm có lương, thường là 5 tuần hoặc 6 tuần, từ tháng 5 tới tháng 9. Đây là khoảng thời gian nghỉ theo luật lao động. Ngoài thời gian này, công nhân có thể nghỉ theo sự thỏa thuận với chủ nhân.
Với người Pháp, sau một năm dài làm việc, tới Hè, trời nắng ấm, ngày dài ra, ai ai cũng cảm thấy như chân cẳng bứt rứt, như co giựt. Chỉ có đi mới dễ chịu. Nên Đi Hè trở thành một thứ «tôn giáo» của dân Pháp. Một «Quốc Giáo» vì nó mang ý nghĩa thật sự vô cùng thiêng liêng! Có tiền, đi theo có tiền. Nghèo, đi theo nghèo.

Không đi hè không phải người Pháp thứ thiệt
Đi gần, đi ít tiền, nhưng phải đi mới được. Đó là khẩu hìệu của dân pháp đi Hè năm nay.
Hơn bao giờ hết, dân Pháp cần đi Hè năm nay. Đi để nghỉ ngơi, thay đổi không khí, từ chỗ ở quen thuộc tới chỗ làm thường nhiều căng thẳng. Đi để đánh dấu chấm dứt nửa năm đầu của 2015. Để thay đổi ý tưởng. Để quên đi thảm trạng xã hội thất nghiệp tăng phi mã. Để quên đi những hăm dọa khủng bố. Để bồi dưỡng cho mình.
Đi với gia đình hoặc với bạn bè thân. Năm nay, trong thời buổi kinh tế khó khăn, dân pháp vẫn Đi Hè nhưng hầu bao thắt chặt lại, số ngày nghỉ cũng rút ngắn chỉ còn 1 tuần. Nhưng số người Đi Hè lại gia tăng. Tháng 8 đang chờ đón thêm 2 triệu dân pháp Đi Hè!
Những chương trình Đi Hè lớn như tới vùng Côte d’Azur, ở cả tháng, đi du thuyền hoặc đi ngoại quốc, các hải đảo… năm nay đều tan biến như băng đá dưới cái nắng hè thiêu đốt.
39,9% trong số 83,3% dân pháp Đi Hè chỉ dám đi 1 tuần mà thôi. Số có khả năng đi 2 tuần chiếm 37,2% và những người đi được 3 tuần chỉ có 9,5%. Trong tháng 7 vừa qua, số người Đi Hè tăng 61% nhưng chỉ đi có 2/3 ngày.
Về ngân sách, người Đi Hè chỉ dám ăn tiêu trong phạm vi 500 euros: tiền thuê chổ ở, ăn uống và di chuyển nhưng có 56,4% trong số này lại dè xẻn, tiêu xài dưới ngân sách dự chi.
Tuần lễ Đi Hè đông nhứt là tuần đầu tháng 8, tức từ 3 tới 9 tây.
Cứ 1 người dân Pháp trên 2 cho biết họ phải siết chặt hầu bao, giới hạn tối đa việc tiêu xài trong thời gian nghỉ hè.
Với ngân sách eo hẹp như vậy, 42 triệu người pháp Đi Hè năm nay sẽ ứng xử như thế nào? Họ thuê chổ ở nơi dân chúng địa phương hoặc ở ăn với một gia đình nơi nghỉ hè như học sinh ở trọ đi học. Có người đi tới các nước Đông Âu như Ba-lan, Lỗ-ma-ni… nơi giá sanh hoạt còn rẻ.
Dầu ở đâu, đi 1 tuần hay nhiều hơn, dân Pháp Đi Hè năm nay, khi đi chợ, vẫn phải ”hạch toán” theo sát ngân sách dự chi, chớ không dám chi tiêu theo thói quen.

Gặp thời thế, thế thời phải thế
Đời sống ngày có thêm khó khăn, dân Pháp vẫn giữ truyền thống Đi Hè nhưng phải uyển chuyển. Đi ít lắm là 1 tuần. Cách chọn lựa này nở rộ từ 2 năm nay và tự nhiên tạo thành 2 xu hướng của người dân Pháp đi Hè. Những gia đình khá giả cũng đi 1 tuần nhưng có thể 2 hoặc 3 lần 1 tuần. Tuần ở nhà bà con, tuần sau đó ở một trung tâm nghỉ hè hoặc khách sạn. Tuần sau nữa, đi ra ngoại quốc. Còn những gia đình lợi tức khiêm tốn thì trở lại chỗ quen thuộc ở đúng 1 tuần rồi trở về. Trong những ngày nghỉ còn lại, nếu dân ở ngoại ô xa của những thành phố lớn, thì quanh quẩn bờ hồ, bóng mát cây cối. Dân ở Paris thì ôm chiếu ra bờ sông Seine nằm phơi nắng trên bãi cát trắng mịn của Paris Bãi biển. Ai có xe có thể đi ra biển, sáng đi, chiều về vì biển cách Paris không quá 250 km.
Cách chọn đi 1 tuần rất thuận lợi cho việc sửa soạn hành lý. Có thể chiều nay đặt chổ bằng điện thoại hoặc internet, sáng hôm sau, có thể xách gói ra đi. Đi kéo dài cả tháng cần phải có thì giờ chuẩn bị vừa chuyện nhà, vừa cho chuyến đi.
Chính hệ thống internet đã giúp sanh hoạt xã hội ngày càng trở thành tiện lợi hơn.
Thật ra đi ngắn hạn đúng là một đổi mới thật sự hay. Thông minh!
Từ sau Đệ II Thế chiến, công nhân Pháp, qua nhiều tranh đấu với giới chủ nhân, bắt đầu được hưởng quyền lợi lao động : nghỉ vào mùa hè có lương. Khi được nghỉ 4 tuần/năm có lương, công nhơn đua nhau đi nghỉ ở vùng quê, vùng núi hoặc vùng biển. Và họ đi suốt thời gian được nghỉ. Có lắm người sửa soạn trước, hẹn vợ con sẳn sàng chiều thứ sáu tuần cuối cùng, ra sở là bốc gia đình đi thẳng luôn tới chỗ nghỉ hè cho tới ngày cuối trở về để sáng hôm sau đi làm. Không để mất một ngày nghỉ quí báu!
Ngày nay, lớp người mới chọn đi ngắn hạn vì túi tiền eo hẹp nhưng lại có cái lợi. Trước khi đi, họ xem dự báo thời tiết trước 15 ngày và lấy 1 tuần. Như vậy, người nghỉ hè chắc chắn có được 1 tuần nắng ấm trọn vẹn hơn là đi cả tháng mà mất đi mươi ngày mưa gió, cả nhà bó gối ngồi nhìn mưa.

Những người yêu thiên nhiên Đi Hè
Đi Hè, đại để, có nghĩa là đi tới chỗ có nhiều nắng ấm mà nước Pháp là nơi có nhiều nắng ấm, có nhiều bờ biển, đồng quê và núi non, là ăn uống khác hơn ngày thường, là quần áo cũng khác hơn ngày thường. Theo cách suy nghĩ này, Paris Bãi biển vì không giống Paris với bờ sông Seine hằng ngày mà năm nay thu hút cả 4 triệu dân Pháp tới dành nhau một chỗ phơi nắng. Như vậy người ta không thể nói dân Pháp năm nay Đi Hè ít đi vì kinh tế khủng hoảng.

Ngoài những người Đi Hè bình thưòng, ở Pháp còn có thêm 3, 5 triệu những “người yêu thiên nhiên” Đi Hè. Trong số này, có tới 2 triêu ngoại quốc. Vì nước Pháp xưa nay là điểm hẹn hàng đầu của những “người yêu thiên nhiên” trên thế giới.
Gọi họ là “những người yêu thiên nhiên” (naturistes) mà không phải những “người thoát y” hay “khỏa thân” vì đó là “một sự chọn lựa cách sống” tuy thực tế, họ không giữ quần áo trên người. Ngay cả một mảnh vải nhỏ. Và vì họ được sống hoàn toàn hòa hợp với thiên nhiên trong thời gian họ Đi Hè.
Theo quan niệm của những “người yêu thiên nhiên”, cởi bỏ áo quần để được tự do. Khi người ta “khỏa thân” thì những rào cản xã hội cũng biến mất. Không còn kẻ giàu, người nghèo. Quan hệ với nhau trở thành tự nhiên.
Ở Pháp, Trung tâm đầu tiên dành cho những «người yêu thiên nhiên» mở cửa năm 1950. Ngày nay, có 155 Trung tâm «khỏa thân », 73 bãi biển, hơn hai mươi hồ bơi công cộng và tư nhơn dành riêng hằng tuần. Camping, nhà trọ… tất cả cơ sở đón nhận những người khỏa thân ở Pháp ngày nay giải quyết cho 8 triệu đêm nghỉ ngơi /năm. Người Hòa-lan, Đức và Bỉ rất thích cách sống khỏa thân.

Trung tâm lớn ở Pháp hằng năm đón nhận tới cả 30 000 người tới nghỉ hè. Đó thật sự là một thành phố tầm cỡ không nhỏ lắm, với đầy đủ tiện nghi như siêu thị, cà-phê, bưu điện, sân thể thao như bóng chuyền, bóng rổ, tennis... Nội qui ở đây là cấm mặc quần áo trên người trong suốt thời gian ở Trung tâm.
Đời sống tại những Trung tâm khỏa thân đã thay đổi nhiều. Trước kia, những người lui tới là dân hippies, những người chọn cách sống lập dị. Ngày nay, những «người yêu thiên nhiên» rất đa dạng: từ gia đình thợ thuyền tới viên chức lãnh đạo xí nghiệp, công chức, những người hưu trí, người lớn tuổi và trẻ con, thanh niên nam nữ (Theo TV 2 Pháp tháng 7/2015: 45% ở tuổi 30, gia đình với trẻ con).
Theo kết quả một thăm dò ở Pháp, có hơn 5% dân chúng Đi Hè ở những Trung tâm khỏa thân và có hơn 20% có ý muốn tới thử cho biết.
Đi Hè ở Trung tâm khỏa thân không có nghĩa là làm một cuộc thám hiểm vì họ đều đi với cả gia đình. Để cả gia đình sống một môi trường thật sự hồn nhiên như trẻ con.
Nhưng khỏa thân trong Trung tâm, ra ngoài bị cấm vì luật pháp cấm khỏa thân nơi công cộng.

Ở Pháp, người đi làm việc với bất kỳ ngành nghề nào, cứ làm việc được 1 tháng thì được hưởng 2,5 ngày nghỉ có lương. Xí nghiệp và chánh quyền thiết lập những nơi nghỉ hè cho dân chúng. Nhiều xí nghiệp lớn có Đại diện công nhân tổ chức những nơi nghỉ ngơi dành cho công nhân. Luật lao động bảo vệ quyền lợi người lao động. Nghiệp đoàn chăm lo đời sống người lao động.
Nghiệp đoàn không bao giờ đứng về phía chủ nhân và chánh quyền làm tổn thương quyền lợi người lao động như ở Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nguyễn thị Cỏ May

Đăng ngày 16 tháng 08.2015